Stacks; akıllı sözleşme (smart contract) ve merkeziyetsiz uygulamaları (DApp), Bitcoin ağına getirmek üzere tasarlanmış, birinci katman (Layer 1) blockchain protokolüdür.

Bitcoin ağının güvenli ve istikrarlı çalışma yapısından ödün vermeden DApp ve akıllı sözleşmelerin çalışmasını mümkün kılar.

Bilindiği üzere Bitcoin ağı, kripto para ekosisteminin en yüksek hash gücüne sahip olmasından ötürü %51 saldırısına karşı en güçlü yapılardan biridir. Haliyle Stacks, arka planda Bitcoin ağını kullandığı için, ekosistemdeki diğer akıllı sözleşme platformları ve merkeziyetsiz uygulama altyapılarına kıyasla daha güvenli biçimde verileri işler.

İlginizi çekebilir: Kripto paralarda anonimlik

Başlangıç aşamasında Blockstack ismiyle kullanıma açılan protokol, Blockstack PBC adlı açık kaynaklı ekosistemle karıştırılabileceği endişesiyle, 2020 yılında ismini Stacks olarak değiştirdi. Stacks 2.0 mainnet ise Ocak 2021'de kullanıma açıldı.

Stacks ağının yerel tokeni STX olarak adlandırılıyor. Akıllı sözleşmelerin çalışması, ağ içerisindeki transferlerin gerçekleşmesi ve yeni sanal varlıkların protokole eklenmesi gibi işlemlerde STX kullanılıyor.

Stacks protokolünü benzerlerinden ayıran özellikler

Bitcoin ağının en güçlü yanı yanı olan yüksek hash gücü, Stacks protokolü sayesinde akıllı sözleşme ve DApp seçeneklerine geliyor. Bunun yanı sıra, orijinal blockchain kodunda sert çatallanma (hard fork) işleminin yapılmasına gerek kalmadan ağa yeni özelliklerin eklenmesi de mümkün.

İlginizi çekebilir: Kripto paralarda güvenlik

Protokolde, Transfer Kanıtı (Proof of Transfer, PoX) ismi verilen konsensüs algoritması kullanılıyor. Bu sayede doğrudan blockchain ağına bağlanan madenciler, yeni STX üretmek için BTC türünden ödeme yaparlar. Öte taraftan token sahipleri, STX’leri "stack" ederek (Stacks protokolünde “stake” işlemine “stack” ismi veriliyor) pasif gelir sağlayabilir ve Bitcoin kazanabilirler.

İlginizi çekebilir: Stake Etmek (Staking) Nedir? Staking Kârlı mı?

Kolay kod yazılmasını sağlayan Clarity isimli yeni bir akıllı sözleşme programlama dili kullanılıyor. Bu programlama dili, Algorand (ALGO) blockchain ağında da kullanılıyor.

Stacks (STX) token ekonomisi

STX token arzı, ilk yol haritasında açıklanandan farklı olarak, 2020 yılına kadar yaklaşık yüzde 10 oranında azaltılacak.

CoinMarketCap verilerine göre, Ocak 2021 itibarıyla dolaşımda 739,7 milyon civarında STX token olması bekleniyordu, ancak 2050 yılına kadar toplamda yaklaşık 1,82 milyar STX dolaşıma girecek.

Yenilenen Stacks 2.0 teknik makalesinin (whitepaper) taslağı, ilk dört yıl içinde blok başına toplam 1.000 STX’in dolaşıma sokulacağını ve sonraki 4 yıl içinde blok başına 500 STX aktarılacağını söylüyor. Önümüzdeki dört yıl içinde blok başına 250'ye ineceği, daha sonra 125 STX olarak sabitleneceği öngörülüyor.

Stacks ağının güvenliği

Ana katmanı Bitcoin blockchain olmasından dolayı Stacks, İş İspatı (Proof of Work, PoW) konsensüs algoritmasına sahip. Binlerce madenci ve düğümün (node) ortak çalışmasıyla, normal şartlarda ele geçirilmesi mümkün olmayan bir işlem gücüne sahip Bitcoin ağının güvenliğini arkasına alıyor.

İlginizi çekebilir: Dünya genelinde Bitcoin ile ödeme kabul eden yerler

STX nereden alınır?

CoinMarketCap verilerine göre, en yüksek Stacks (STX) işlem hacmine ulaşan kripto para borsaları Upbit, BtcTurk, Binance ve Mandala Exchange olarak sıralanıyor.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir:

• Yeni başlayanlar için kripto para alım satım çeşitleri
• Token, coin ve dijital para nedir? Farkları neler?
• Kripto paralarda işlem hızı

SORUMLULUK REDDİ: Burada yer alan ifadeler yatırım tavsiyesi değildir. Piyasaları iyice araştırmadan, farklı çevrelerden yorum almadan kesinlikle işlem yapmayın. Güvendiğiniz yatırımcıların yorumlarını okuyun, fikirlerine danışın. Her yatırım işleminin risk içerdiğini unutmayın. Herhangi bir işlem yaparken kendi kararınızı kendiniz verin. Cointelegraph, yatırım ürün ya da hizmetlerinden doğan veya doğduğu iddia edilen hiçbir zarar veya kayıptan dolaylı ya da doğrudan sorumlu kabul edilemez.